Светлагорскі гісторыка-краязнаўчы музей: ад старажытных стагоддзяў да гераічнай аперацыі “Баграціен”

Праект «Музеі Беларусі разам з БЕЛКАРТ» запрашае на віртуальную экскурсію па Светлагорскаму гісторыка-краязнаўчаму музею. Экспазіцыя, прысвечаная аперацыі «Баграціен», рэдкія археалагічныя знаходкі, архіўныя дакументы — вось невялікая частка экспанатаў, якія можна ўбачыць у музеі.

Першапачаткова Светлагорскі гісторыка-краязнаўчы музей называўся Музей гісторыі горада. Ен быў заснаваны ў 1979 годзе, а свае сучаснае назву атрымаў у 2010 годзе. Асноўная місія музея — збіраць, вывучаць, захоўваць і прапагандаваць прыроднае і гісторыка-культурнае спадчына жыхароў Светлагорскага раена.

На першым паверсе ў экспазіцыйных залах шырока прадстаўлены тэмы прыроды і экалогіі, археалогіі і этнаграфіі раена, а таксама перыяд Вялікай Айчыннай вайны. Экспазіцыя другога паверха распавядае аб развіцці прамысловасці, сацыяльна-эканамічным станаўленні раена, закранаючы Савецкі перыяд. Асобны раздзел прысвечаны воінам-інтэрнацыяналістам.

Сістэматычнае вывучэнне археалагічных помнікаў Светлагоршчыны пачалося ў сярэдзіне 70-х гадоў ХХ ст. Калекцыя прадстаўлена матэрыяламі раскопак археалагічных помнікаў Светлагорскага раена: паселішча каля вескі Краснаўка (неаліт, бронзавы век), селішча і курганы ля вескі Прудок (жалезны век Х-ХІІІ стст.). Пазней яна папоўнілася экспанатамі, знойдзенымі пад час раскопак н. г. Казіміра XVII стст. (в. Каралеўская Слабада) і Шатилинского Выспы, VI-XVII (гістарычнага ядра сучаснага Светлагорска).

Найбольш цікавымі знаходкамі Шатилинского Выспы з’яўляюцца фрагмент акарыны — музычнага інструмента ў выглядзе свістулькі з двума адтулінамі для пераборкі музычных ладоў, і драцяная завушніцы ў выглядзе пытальніка, канец якой упрыгожаны бронзавай пацерка каплеподобной формы. Аналагічныя ювелірныя ўпрыгажэнні можна ўбачыць у старажытнасцях Волжскай Булгарыі VIII — X стст. Мода на падобныя мужчынскія завушніцы ў Еўропе існавала аж да XVII ст. У г. Казіміра знойдзены унікальны сталовы прыбор: нож і відэлец з касцяной рукаяткай, XVII ст. Вялікім разнастайнасцю прадстаўлены кафлі XVII у, аздобленыя арнаментам і каляровы глазурай.

У калекцыю прадметаў побыту і этнаграфіі ўваходзяць прадметы хатняга ўжытку, розныя бандарны вырабы і дрэваапрацоўчыя інструменты канца ХІХ — 1-й пал. ХХ ст. Асаблівае месца займаюць ўзоры вышыўкі і ткацтва (ручнікі, абрусы, посцілкі, элементы мужчынскай і жаночай адзення).

Для традыцыйнага народнага строю Светлагоршчыны характэрны калінкавіцкі. У фондах музея захоўваюцца унікальныя ўзоры жаночай і мужчынскай традыцыйнай адзення канца ХІХ — пачатку ХХ ст.: кашулі, андараки, камізэлькі, фартухі, паясы, галаўныя ўборы, абутак. Асабліва варта адзначыць калекцыю паясоў канца ХІХ ст. з вескі Карповічы Светлагорскага раена, выкананых у традыцыйнай тэхніцы ткацтва на бердечке.

Сярод друкаваных выданняў, якія захоўваюцца ў фондах музея, унікальным з’яўляецца Энцыклапедычны слоўнік пад рэдакцыяй прафесара В. Андрыеўскага. Выдаўцы Ф. А. Брокгауз, И. А. Эфрон, С. — Пецярбург, 1890-1904 (1-82), 1902-1905 (4 дадатковыя кнігі). На сход таксама ўваходзяць зборнікі вершаў і прозы паэтаў і пісьменнікаў Светлагоршчыны.

Значнае месца ў музейным зборы займаюць фотадакументы па гісторыі Парыцкага жаночага вучылішча духоўнага ведамства, заснаванага Марыяй Якаўлеўнай Пущиной у 1860 г. У музейным зборы прадстаўлены сапраўдны выпускны альбом 1910 года.

Светлагорскі гісторыка-краязнаўчы музей мае два філіяла. Адзін з іх знаходзіцца ў аграгарадку Чыркавічы Светлагорскага раена. Яго ўнікальнасць у калекцыі фотадакументаў землякоў, якія не вярнуліся з франтоў Вялікай Айчыннай вайны, якія па крупінках сабраны мясцовымі жыхарамі. Дзякуючы актыўнай працы супрацоўнікаў праводзіцца велізарная культурна-асветная праца: тэматычныя мерапрыемствы, выставы, экскурсіі.

А літаральна год таму, 3 ліпеня 2015 года, адкрылася экспазіцыя «Аперацыя Баграціен». Яна размешчана ў памяшканні, стылізаваным пад бліндаж. І менавіта ў тым месцы, дзе 1-м Беларускім фронтам быў нанесены адзін з двух франтальных удараў: з раена ніжняй плыні ракі Бярэзіна, Парыцкага і Домановичского раенаў на Старыя Дарогі і Слуцк. Другі франтальны ўдар быў нанесены з раена Рагачова ў напрамку Бабруйск і Асіповічы, У выніку, была акружаная і знішчана бабруйская групоўка праціўніка, пасля чаго войскі фронту перайшлі ў наступленне на Асіповічы, Пухавічы, Слуцк.

Тут прадстаўлены ўзоры ваеннай тэхнікі і ўзбраення таго перыяду. На дубовых гатях усталяваны легендарны савецкі танк ІС-3, самаходная ўстаноўка і дивизионная гармата Д-44 (85 мм). У экспазіцыі «Аперацыя «Баграціен» наведвальнікі змогуць больш падрабязна азнаеміцца з дакументамі, даведацца аб асноўных этапах падрыхтоўкі і правядзення гэтай ваеннай аперацыі, паглядзець ваенную дакументальную хроніку.

Супрацоўнікі музея праводзяць аглядныя і тэматычныя экскурсіі, музейныя заняткі, мерапрыемствы, удзельнічаюць у акцыях. Пры музеі актыўна працуе клуб «Суразмоўца», які аб’ядноўвае захопленых гісторыяй краю энтузіястаў і аднадумцаў.

Светлагорскі гісторыка-краязнаўчы музей знаходзіцца па адрасе: Гомельская вобласць, г. Светлагорск, вул. Зяленая, д. 1

Тэлефоны для даведак: 8 (2342) 7 12 19 — дырэктар; 8 (2342) 5 48 56 навуковыя супрацоўнікі

Адрас электроннай пошты: svet_muz@tut.by

Кошт ўваходных білетаў і экскурсій у 2016 годзе: уваходны дарослы білет — 1 руб.,

уваходны дзіцячы квіток — 50 кап. Экскурсійнае абслугоўванне: групавы дарослы квіток — 5 руб., групавы дзіцячы білет — 3 руб.

Адрасы філіялаў музея:

Філіял музея ў аграгарадку Чыркавічы: Светлагорскі раен, аграгарадок Чыркавічы, вул. Савецкая, 100

Тэлефон 8 (2342) 65 215

Кошт ўваходных білетаў і экскурсійнае абслугоўванне: уваходны дарослы квіток — 50 кап., уваходны дзіцячы білет — 30 кап. Экскурсійнае абслугоўванне — 2 рублі.

Філіял «Памятны знак у гонар аперацыі „Баграціен“ часоў Вялікай Айчыннай вайны»: Светлагорскі раен, Мікалаеўскі сельскі Савет, 71 кіламетр рэспубліканскай трасы Р-31 «Бабруйск-Мазыр».

Тэлефон: 8 (2342) 5 84 24

Кошт ўваходных білетаў і экскурсійнае абслугоўванне: уваходны дарослы білет — 1 руб., ўваходны дзіцячы квіток — 50 кап. Экскурсійнае абслугоўванне — 3 руб.

Даведка аб праекце:

Арганізатарам праекта «Музеі Беларусі з БЕЛКАРТ» выступае нацыянальная плацежная сістэма БЕЛКАРТ пры інфармацыйнай падтрымцы TUT.BY і Міністэрства культуры Рэспублікі Беларусь. Праект з’яўляецца сацыяльным і створаны з мэтай папулярызацыі музейнай справы Рэспублікі Беларусь. Яго галоўная задача — інфармаванне грамадскасці аб нацыянальным і культурнай спадчыне краіны.

Усе матэрыялы праекта «Музеі Беларусі з БЕЛКАРТ»

По материалам: TUT.BY

Оставить комментарий