У семы раз у аграгарадку Александрыя Шклоўскага раена святкуюць Купалле. На беразе Дняпра на мяжы Магілеўскай і Віцебскай абласцей раскінуўся кірмашовы гарадок, над якім лунаюць дым і водары ежы. Наведвальнікі фестывалю — і мясцовыя жыхары, і госці з блізкага замежжа, і высокія чыноўнікі. А да вечара ў Александрыі чакалі прэзідэнта.
Лукашэнка: Александрыя стала месцам сяброўскіх сустрэч і пляцоўкай для народнай дыпламатыі
Упершыню фестываль «Александрыя збірае сяброў» прайшоў у 2010 годзе і з таго часу стаў традыцыйным. З гадамі ен ані не змяніўся: тут кілаграмамі прадаюць шашлык і выпечку, публіка літрамі знішчае квас і купляе сувеніры ў рамеснікаў.
У гэтым годзе святочная пляцоўка стала актыўна напаўняцца людзьмі ў раене двух гадзін. Тым, хто прыйшоў да 15.00, не пашанцавала — прыйшлося літаральна адразу ж хавацца ад раптоўнага ліўня ў бліжэйшыя палаткі. Балазе, людзей было не вельмі шмат — месца хапіла ўсім. Праз гадзіну тэрыторыя свята зноў ажывілася — дождж скончыўся.
Майстрыха Валянціна Гайшун з Бабруйскага раена сення адказвае за адну з галоўных славутасцяў свята — самы доўгі пояс у Беларусі. Ткуць яго з лютага 2015 года. Упершыню 32-метровы выраб прэзентавалі тут жа, на Купалле ў Александрыі, год таму. Да стварэння пояса прыклалі руку майстрыхі з усіх раенаў Магілеўскай вобласці — усяго 21 чалавек.
— На кожны раен атрымалася па 2 метра пояса. Ўзоры не паўтараюцца. Іх майстрыхі капіявалі са старых ручнікоў, кашуль, пакрываў, абрусаў — тыя, якія ткалі нашы маці і бабулі, — расказвае Валянціна Мікалаеўна, пакуль яе пальцы ўпэўнена звяртаюцца з тоўстай ваўнянай ніткай. — Цяпер даўжыня пояса складае 62 метра.
Пояс прыедзе і на наступнае Купалле ў Александрыю. Майстрыхі зноў па чарзе будуць яго ткаць да 100-метровай даўжыні.
Майстрыха Наталля з Глускага раена побач тчэ ручнік — снежна-белы з чырвоным малюнкам. Колькі ўжо ручнікоў наткала, жанчына не ведае: «Ну трохі зн. Посцілкі, абрусы на стале. Яны на рабоце ляжаць, выстаўкі робім, на фесцівалі прыязжаем».
На Наталлі — старадаўняя льняная кашуля з вышыўкай. Яе, расказвае майстрыха, хто-небудзь з мясцовых прынес у Дом раместваў, дзе жанчына працуе. Колькі гадоў вышыванцы, Наталля не ведае, але кашуля выглядае ўзрушаюча, а насіць яе — адно задавальненне.
Дарэчы, вышыванкі — абавязковы атрыбут свята ў Александрыі. Кожны ўдзельнік фестывалю насіў нацыянальную кашулю з вышыўкай, калі, як гаворыцца, гэта яшчэ не было мэйнстрымам. І купіць вышыванкі тут па-ранейшаму можна. Толькі вось кошты, вядома, кусаюцца. Але некаторых гэта не спыняе: «Гэта ж так прыгожа! За такую хараство не шкада і паўтара мільена. Ой, то есць 150 рублеў», — выпархивает з палаткі з сарочкамі прыгожая шатэнка з бялявай дачкой.
Тэрыторыя свята з-за багацця людзей у светлай вопратцы і рознакаляровых стужак нагадвае яркую кветкавую паляну. Кветкі тут — таксама адзін з галоўных атрыбутаў. Вянкі з васількоў і рамонкаў плятуць супрацоўніцы Каменскага псіханеўралагічнага дома-інтэрната. Святлана, Кацярына і Тамара ў Александрыі не ўпершыню. У мінулым годзе яны таксама вязалі і прадавалі вянкі.
— Усе разышліся. Плялі іх да вечара, так як людзі прасілі, свяцілі мабільнікамі, ліхтарыкамі. Кветак нават не хапала на ўсіх жадаючых, — расказвае Святлана, не адрываючыся ад працэсу. — Колькі вянкоў наплялі ў мінулым годзе, мы не лічылі. У гэтым годзе вырашылі для цікавасці ўсе-ткі палічыць. За пару гадзін каля 30 штук зрабілі — на адзін вянок сыходзіць каля 15 хвілін. Да канца дня рукі, вядома, стамляюцца. Але людзям цікава — гэта ж наш старажытны абрад.
Кветкі супрацоўнікі дома-інтэрната нарыхтоўвалі таксама самі. Учора раніцай 8 чалавек каля 4 гадзін рвалі кветкі ў полі.
— Кожную галінку рукамі акуратна зрывалі, складвалі. Вянкі прадаем па 3 рублі (30 тысяч недамінаваных рублеў. — Заўв. TUT.BY). За выручаныя грошы купім нашым людзям што-небудзь смачнае — цукеркі, пернікі. Ім жа таксама хочацца чаго-небудзь смачнага, салодкага, — кажа намеснік дырэктара ўстановы Яўгена Каладзінская.
За цікавым заняткам — валеночным цірам — заспяваем гасцей з Літвы, Аўдроне Лампицкене і Гінтаўтаса Акстинаса. Абодва весяляцца, як дзеці, калі спрабуюць патрапіць драўлянай палачкай па валенку з патрэбнай лічбай. Гінтаўтас — скульптар па дрэве, Аўдроне робіць пісанкі.
— Нас запрасілі на гэтае свята праз наш цэнтр народнага мастацтва. Мы ў Александрыі ўпершыню. Нельга сказаць, што нам чагосьці тут не хапае. Хутчэй, гэта перабор, — смяюцца літоўцы і тлумачаць: — У вас тут усе вельмі ярка, гэта крыху нязвыкла. У нас усе больш сціпла.
Свята ў Александрыі, кажуць Аўдроне і Гінтаўтас, падобны на кірмаш Казюкаса:
— Вядома, наш свята — з 200-гадовай гісторыяй, і ен больш маштабны. Але да нас таксама прыязджаюць вашы майстры, украінскія — мы вельмі рады ўсіх бачыць. І тут, у Александрыі, есць людзі, якія да нас на Казюкі прыязджалі. Што нам больш за ўсе падабаецца, так што ў вас тут усе прасякнута беларускай культурай, нацыянальнымі сімваламі.
У павільене «Друкарскі двор XVI стагоддзя» арыгінальна адзначаюць пачатак святкавання 500-годдзя беларускага кнігадрукавання. Тут паказваюць, як раней рабілі паперу і на якім станку друкаваў сваю Біблію Францыск Скарына. Жадаючым прапануюць вырабіць афорт старонкі з бібліі Францыска Скарыны.
— Скарынаўскія Бібліі захоўваюцца ўжо 500 гадоў. Паверце, афорты, зробленыя тут, на гэтай паперы, будуць захоўвацца столькі ж і перадавацца ў сем’ях з пакалення ў пакаленне, як вялікі дар, — сказала на адкрыцці фестывалю міністр інфармацыі Лілія Ананіч. — Год культуры ў Беларусі, а гэта не толькі песні, культура ўзаемаадносін, — гэта слова. Слова — гэта аснова і пачатак. І слова з Беларусі — гэта слова свету, слова любові, якое паказвае высокі духоўны патэнцыял беларускай нацыі.
Прэзентавалі на фестывалі і кулінарную кнігу традыцыйных рэцэптаў Магілеўшчыны. Музейшчыкі ўсей вобласці рыхтавалі яе 2 гады: шукалі інфармацыю ў архівах, размаўлялі са старажыламі у весках і селах. У кнігу ўвайшло амаль 100 рэцэптаў — традыцыйных для Магілеўшчыны.
— Сення, калі мы гаворым аб нацыянальнай кухні, большасць называюць галоўнай стравай беларусаў дранікі. А бо бульба увайшоў у рацыен беларусаў даволі позна, — распавядае загадчыца аддзелам этнаграфіі Магілеўскага абласнога краязнаўчага музея Святлана Рыбакова. — Сярод сялян былі распаўсюджаны вадкія мучныя стравы — што-то накшталт мучной заціркі. Шмат елі гародніны, мяса — мала. Натуральна, былі распаўсюджаныя стравы з мукі — хлеб, бліны.
Калі казаць пра Магілеве, то самым папулярным стравай у горадзе была кулага — вадкае мучное страва, кажа Святлана Барысаўна. У круты кіпень сыпалі муку, заварвалі яе і дадавалі ягады. Часцей за ўсе каліну, але маглі любыя іншыя, і называлі такое страва «кулеш ласая».
Кнігу можна ўбачыць і паглядзець у этнаграфічным музеі Магілева. А вось у якасці падарункаў яе атрымалі ганаровыя госці фестывалю, сярод якіх — намеснікі прэм’ер-міністра Беларусі Наталля Качанава і Міхаіл Русы, намеснік кіраўніка адміністрацыі прэзідэнта Ігар Бузоўскі, міністр культуры Барыс Святлоў і міністр інфармацыі Лілія Ананіч, старшыня Магілеўскага аблвыканкама Уладзімір Даманеўскі, памочнік прэзідэнта па Магілеўскай вобласці Генадзь Лаўранкоў.
Да святкавання Купалля ў Александрыі далучыцца і прэзідэнт Беларусі Аляксандр Лукашэнка. Чакаецца, што ен наведае асноўная культурная падзея свята — гала-канцэрт «Купальская казка» з удзелам зорак беларускай і замежнай эстрады.
Купалле ў Александрыі сення будзе працягвацца да глыбокай ночы. І завершыцца феерверкам, лазерным шоу, дыскатэкай. Праграму свята і расклад руху транспарту можна паглядзець тут. А сам фестываль завершыцца 10 ліпеня.
По материалам: TUT.BY
July 20th, 2016 
Опубликовано в рубрике 
Loading ...