Больш за 40% адбывалі пакаранне ў дзіцячых папраўчых установах падлеткаў, стаўшы дарослымі, трапляюць у месцы пазбаўлення волі. Каб зменшыць гэты працэнт, у працы з непаўналетнімі правапарушальнікамі неабходна аддаваць перавагу рэабілітацыйным мерам ўздзеяння. Аб гэтым казалі спецыялісты 29 чэрвеня на прэс-канферэнцыі ў Мінску.
На думку дырэктара прыватнай інфармацыйна-кансультацыйнай установы «Рэгіен 119» Алены Краскоўскай-Каспяровіч, шмат у чым крыміналізацыі свядомасці дзяцей спрыяе тое, што здзейснілі правапарушэнне непаўналетнія на стадыі дасудовага разгляду знаходзяцца ў следчым ізалятары разам з дарослымі. «Там яны набіраюцца крымінальнага вопыту, а затым, трапляючы ў дзіцячую калонію, спрабуюць распаўсюджваць гэтыя прынцыпы», — сказала праваабаронца.
Краскоўская-Каспяровіч адзначыла, што ў адзінай у Беларусі калоніі для непаўналетніх у Бабруйску (Магілеўская вобласць) вядзецца актыўная праца па перавыхаванню дзяцей. «Падлеткі атрымліваюць адукацыю, ўвесь дзень занятыя. Аднак, калі яны вяртаюцца дадому, аказваюцца ў той жа асяроддзі, з якой яны былі канфіскаваныя. У дзяцей няма выбару, яны не могуць, у адрозненне ад дарослых, пераехаць, змяніць асяроддзе. З імі трэба працаваць, ім неабходна дапамагаць па вяртанні. Інспекцыя па справах непаўналетніх павінна кожнага вадзіць за руку», — сказала праваабаронца.
Вялікі ўплыў на асобу і яе криминогенность аказвае знаходжанне ва ўстанове закрытага тыпу, адзначыў каардынатар праграмы «Абарона правоў дзяцей» Дзіцячага фонду ААН (ЮНІСЕФ) Аляксандр Каранкевіч. «Калі гаворка ідзе аб падлетку, гэта накладвае адбітак на ўсю яго жыцце», — сказаў ен.
На думку прадстаўніка ЮНІСЕФ, у Беларусі для падлеткаў, якія знаходзяцца ў канфлікце з законам, неабходна ствараць службу пробации (форма ўмоўнага асуджэння).
Каранкевіч адзначыў, што гэта не сілавая структура, а сацыяльная служба, якая дапамагае абраць найболей дакладную форму рэакцыі на канкрэтнае праяўленне супрацьпраўнага паводзінаў непаўналетняга і выпрацаваць сістэму падтрымкі пасля вызвалення з месцаў пазбаўлення волі. Яна можа стварацца як незалежны інстытут у сістэме правасуддзя, сказаў Каранкевіч.
У рамках работы службы, адзначыў ен, праводзіцца незалежная аб’ектыўная ацэнка прычын, якія прывялі да злачынства. У Беларусі такую інфармацыю часцей за ўсе збірае псіхолаг адпаведнага ўстановы адукацыі, а стаўленне да псіхолага дзіцяці не заўседы нейтральнае, адзначыў супрацоўнік ЮНІСЕФ.
«Дзіця не нараджаецца злачынцам, — падкрэсліў Каранкевіч, — а становіцца ім па пэўных прычынах. Чым больш аб’ектыўна будзе ацэнка сітуацыі, у якой знаходзіцца дзіця, тым больш аб’ектыўна будзе рашэнне і выбраны метад ўздзеяння на яго».
Задачай службы прабацыі з’яўляецца таксама адаптацыя дзіцяці па вяртанні з месцаў зняволення, праца з сям’ей, пакуль ен адбывае пакаранне.
Увядзенне прабацыі, рэабілітацыйная праца — гэта затратныя мерапрыемствы, аднак, адзначыў Каранкевіч, «трэба правільна лічыць грошы», паколькі ў перспектыве кожны даляр, укладзены ў рэабілітацыю і прафілактычную работу з непаўналетнімі, прыносіць восем даляраў.
«Гэта велізарная эканомія для краіны ў перспектыве. Негатыўныя наступствы для дзяржавы больш адчувальна, калі дзіця не атрымлівае дапамогі, не выпраўляецца. Не варта скупіцца, трэба казаць аб тым, што чым больш мы ўкладзем грошай сення ў дзіцяці, тым большы эфект грамадства атрымае ў будучыні ад здаровага законапаслухмянага грамадзяніна», — сказаў Каранкевіч.
Колькасць дзяцей, якія знаходзяцца ў закрытых установах, вельмі вялікае, нягледзячы на зніжэнне ў апошні час. «Па дадзеных ЮНІСЕФ за 2014 год Беларусь знаходзіцца на другім месцы сярод краін Цэнтральнай і Усходняй Еўропы і СНД па колькасці дзяцей на 100 тыс. дзіцячага насельніцтва, якія знаходзяцца ва ўсіх месцах пазбаўлення і абмежавання волі, у тым ліку калонію, спецыяльныя вучэбна-выхаваўчыя ўстановы і следчыя ізалятары. Гэты паказчык для Беларусі — 25 дзяцей на 100 тыс. дзіцячага насельніцтва. Горш толькі ў Албаніі — 112», — сказаў каардынатар праграмы ЮНІСЕФ.
По материалам: TUT.BY