Як падчас вайны. У Івацэвіцкім музеі рэканструктары аднаўляюць побыт партызан

У гэтым выпуску праект «Музеі Беларусі з БЕЛКАРТ» знаеміць чытачоў з Івацэвіцкім гісторыка-краязнаўчым музеем і яго філіялам — мемарыяльным комплексам партызанскай славы «Хаваншчына», дзе можна ўбачыць рэканструкцыю партызанскага быту.

Івацэвіцкі гісторыка-краязнаўчы музей быў адкрыты ў 1996 годзе на базе народнага музея піянера-героя Колі Гойшыка. Цяпер музей знаходзіцца ў будынку пабудовы сярэдзіны XX стагоддзя, у якога даволі багатая гісторыя: спачатку гэта была гасцініца, а цяпер там размяшчаецца экспазіцыя музея.

У наведвальнікаў горада вялікай папулярнасцю карыстаецца філіял музея — мемарыяльны комплекс «Хаваншчына». Ен знаходзіцца ў лясным урочышчы каля вескі Корочин Івацэвіцкага раена.

Мемарыял быў створаны ў 1971 годзе па просьбе брэсцкага абласнога савета ветэранаў. У жніўні 1998 г. перададзены Брэсцкім абласным краязнаўчым музеем аддзелу культуры Івацэвіцкага райвыканкама як філіял Івацэвіцкага гісторыка-краязнаўчага музея.

У «Хаваншчыне» адноўлена абстаноўка ваеннай пары. Музей распавядае аб тым, як жылі партызаны ў часы Другой сусветнай вайны, дзякуючы інтэрактыўнай рэканструкцыі.

Мемарыяльны комплекс размешчаны на кавалку зямлі, акружаным балотамі і канавамі. Гэта астравок у лясной гушчы, на які, як і ў былыя гады, вядзе адна-адзіная мур. Але ў гады вайны мур патанала ў вадзе і была зусім непрыкметная з паветра. Цяпер тут масток. Ен прыпадняты над вадой для таго, каб цяперашнія наведвальнікі не замачылі ногі.

Адзін з памятных знакаў ўсталяваны пры ўваходзе ў комплекс. Ен з’яўляецца напамінам пра тое, што ў суровыя гады вайны тут, ва ўрочышчы «Хаваншчына», у 1943-1944 гадах размяшчаліся штаб брэсцкага партызанскага злучэння, абкам КПБ, абкам камсамола і падпольная рэдакцыя газеты «Заря».

— Гэты мемарыял — старонка жывы і нятленным гісторыі баявых подзвігаў бацькоў і дзядоў. Ен адкрыты для маладога пакалення. Гэта даніна ўдзячнай памяці тым, хто загінуў у жорсткіх баях за свабоду, гонар і незалежнасць нашай Радзімы. Экскурсія ў музейны комплекс «Хаваншчына» — гэта ўрок мужнасці і патрыятызму, — расказвае Раіса Горбач, дырэктар Івацэвіцкага гісторыка-краязнаўчага музея. — Таму яна адбываецца ў такім жывым фармаце, з рэканструкцыяй гістарычных падзей.

Дзеянне разгортваецца на ўсіх аб’ектах комплексу: у штабе партызанскага злучэння, у рэдакцыі абласной газеты «Заря», у абкаме камсамола, у санчастцы, у лясной школе. На вачах у наведвальнікаў партызанскі лагер жыве сваім жыццем.

У зямлянках вы ўбачыце лежакі, сталы, лаўкі, якія выкарыстоўвалі партызаны.

У штабе распрацоўваецца план баявой аперацыі, у рэдакцыі вярстаецца чарговы нумар газеты «Заря», у камсамоле актыўна вядзецца падрыхтоўка да канферэнцыі, у санчастцы лечаць параненых партызан.

У рэдакцыі газеты «Зара» можна ўбачыць фатаграфіі, некаторыя выпускі самай газеты, што лістоўку са зваротам да моладзі.

У самім штабе есць фотаздымкі камандзіраў партызанскіх атрадаў, дакументы, лістоўкі, газеты (копіі), кацялкі, лямпы, палявая сумка, чарнільны прыбор. Увагу наведвальнікаў заўседы прыцягвае карта развіцця партызанскага руху ў Брэсцкай вобласці. Аўтэнтычнасць абстаноўкі складаюць два лежака, крамы, доўгі стол, печ.

У лясной школе ідуць урокі. Дзеці пішуць лісты на фронт, лічаць. Разам з настаўніцай яны мараць аб перамозе, аб мірнага жыцця, у якой будуць прыгожыя школы з прасторнымі і светлымі класамі, са спартзаламі і басейнамі.

У школе можна ўбачыць парты, крамы, школьную дошку, настаўніцкі стол і нават сапраўдныя падручнікі 30-40-х гадоў мінулага стагоддзя!

Ля вогнішча прымаюць ежу партызаны, якія прыйшлі з задання. Баяніст наігрывае ваенныя мелодыі, жанчыны спяваюць песні, кухары частуюць партызанскай кашай, салам з хлебам ўсіх жадаючых.

Наведвальнікі інтэрактыўнай рэканструкцыі часта апісваюць натуральнасць дзейства, здаецца, што час павярнула назад, і ўсе мы сталі ўдзельнікамі тых далекіх падзей.

Інтэрактыўнае дзеянне не паўтараецца. Кожны год пішацца новы сцэнар, задзейнічаны новыя ўдзельнікі.

У год мемарыяльны комплекс «Хаваншчына» наведвае каля 5 тысяч чалавек, большасць з іх — жыхары горада і раена, школьнікі Івацэвіцкага, Баранавіцкага, Бярозаўскага раенаў і горада Брэста, Бабруйска, а таксама замежныя дэлегацыі (Францыя, Данія, Германія, Аўстралія). Прыязджалі госці з Масквы, Чэлябінска, Смаленска, Кіева, Чарнігава.

На базе мемарыяльнага комплексу штогод праводзяцца вела – і аўтапрабегі, турыстычныя злеты, сюды прыязджаюць карэспандэнты расейскіх СМІ, школьнікі і студэнты з Расіі ў рамках акцыі «Маленькія героі вялікай вайны» па патрыятычнаму выхаванню моладзі, удзельнікі пілотнага праекта моладзевага клуба ЮНЕСКА «Адзінства» (г. Масква) сумесна з актывам дзіцячых і моладзевых арганізацый г. Брэста, удзельнікі грамадска-палітычнай акцыі, прысвечанай 70-годдзю вызвалення Беларусі ад нямецка-фашысцкіх захопнікаў у гады Вялікай Айчыннай вайны, «Ад Мінска да Берліна», «Моладзь Саюзнай дзяржавы на шляху да культуры свету і згоды», ветэранскія арганізацыі Беларусі.

Супрацоўнікі музея праводзяць экскурсіі «Па месцах партызанскай славы» для школьнікаў і дарослых па маршруце: Івацэвічы — Зыбайлы — Яблонка — Житлин — Хадакі — Корочин — м/да «Хаваншчына» — Івацэвічы.

Штогод у апошнюю нядзелю мая ў рамках традыцыйнай сустрэчы ветэранаў і ўдзельнікаў вайны на Житлинщине у мемарыяльным комплексе партызанскай славы «Хаваншчына» праходзіць інтэрактыўнае дзеянне з рэканструкцыяй ваенных падзей «Адзін дзень з жыцця партызанскага атрада» для гасцей комплексу.

Тэлефоны для даведак: 8 (1645) 9-31-66; (29) 766 81 06 (МТС).

Кошт білетаў: для школьнікаў, студэнтаў — 2 рублі (20 000 рублеў), для дарослых — 4 рубля (40 000 рублеў).

З студзеня 2016 года запушчаны інтэрактыўны праект «Мемарыяльны комплекс партызанскай славы «Хаваншчына».

У рамках праекта наведвальнікам прапануюць:

• інтэрактыўную экскурсію «Партызанскімі сцежкамі да Перамогі» па папярэдніх заяўках на працягу года;
• інтэрактыўнае дзеянне з рэканструкцыяй ваенных падзей Вялікай Айчыннай вайны «Адзін дзень з жыцця партызанскага атрада» кожныя апошнія суботу і нядзелю мая.

Даведка аб праекце:

Арганізатарам праекта «Музеі Беларусі з БЕЛКАРТ» выступае нацыянальная плацежная сістэма БЕЛКАРТ пры інфармацыйнай падтрымцы TUT.BY і Міністэрства культуры Рэспублікі Беларусь. Праект з’яўляецца сацыяльным і створаны з мэтай папулярызацыі музейнай справы Рэспублікі Беларусь. Яго галоўная задача — інфармаванне грамадскасці аб нацыянальным і культурнай спадчыне краіны.

Усе матэрыялы праекта «Музеі Беларусі з БЕЛКАРТ»

По материалам: TUT.BY