Першае цэнтралізаванае тэставанне ў гэтым годзе — па беларускай мове — адбудзецца ўжо 13 чэрвеня. TUT.BY спытаў у рэпетытара па рускай мове, сямейнага псіхолага і епіскапа Бабруйскага і Быхаўскага аб тым, як максімальна эфектыўна правесці апошнія дні перад уступнымі выпрабаваннямі — і не схібіць на самай ЦТ.
Рэпетытар: «Дзеці распавядаюць, што трэба прыйсці на тэставанне ледзь ці не ў шэсць раніцы»
Анжаліка Салонович — рэпетытар па рускай мове ў цэнтры «100 балаў». Падрыхтоўкай дзяцей да паступлення яна займаецца ўжо дванаццаць гадоў. У апошнія дні перад ЦТ Анжаліка Васільеўна рэкамендуе учарашнім школьнікам не толькі перагартаць падручнікі, але і абавязкова прагледзець ўжо вырашаныя тэсты, каб успомніць тыпалогію заданняў. Праўда, паўтараць таксама варта з розумам:
— Колькі ў дзяцей застанецца часу? Паміж выпускным і першым тэставаннем — дзень-два. Трэба знайсці час для прагулкі на свежым паветры і не сядзець усю ноч над падручнікамі. Варта легчы спаць крыху раней, а прачнуцца так, каб не спазніцца на рэгістрацыю.
Анжаліка Васільеўна сутыкалася з тым, што дзеці самі распускаюць чуткі і наганяюць страху.
— Напрыклад, распавядаюць адзін аднаму, што трэба прыйсці на тэставанне ці ледзь не да шасці раніцы, каб заняць тое месца ў аўдыторыі, якое хочаш. Пытаюцца: «А ці будуць чэргі? Усе ці паспеюць зайсці ў аўдыторыі?» Не перажывайце, усе ўладкована такім чынам, што калі абітурыент прыходзіць на ЦТ згодна часу, паказанаму ў пропуску, то абавязкова ўсе паспявае. Заходзіць у аўдыторыю — і выцягвае нумар месцы, дзе будзе сядзець.
Рэпетытар нагадвае, што перад паходам на ЦТ лепш яшчэ раз азнаеміцца з тэхнічнымі патрабаваннямі: узяць з сабой пропуск, пашпарт і дзве гелевыя ручкі з чарніламі чорнага колеру.
— Таму што да гэтага часу прыходзяць «арлы» з сінімі шарыкавымі ручкамі — а потым прад’яўляюць прэтэнзіі. Пакіньце тэлефон дома: можа зазвонить выпадкова будзільнік, або бабуля вырашыць пацікавіцца, покушал ці унучак. І бярыце з сабой гадзіннік: звычайныя, механічныя, мамчыны або татавы. Памятаеце, што ў 120 хвілін, якія доўжыцца тэставанне, ўваходзіць і час на перанос адказаў у бланк — абавязкова пакіньце на гэта каля 20 хвілін. Перапісваць адказы трэба ўважліва, не збіваючыся ў клетках: прапусцілі, напрыклад, пятае заданне, унеслі туды адказ з шостага — і ўсе, увесь тэст дарэмна.
Вядома ж, уважлівым варта быць і пры выкананні саміх заданняў. Анжаліка Васільеўна нагадвае аб распаўсюджаных памылках, якія робяць тыя, хто здае ЦТ па рускай. Першыя дванаццаць заданняў — гэта арфаграфія. Дзеці могуць няправільна прачытаць слова (асабліва тыя, хто чытае хутка) — і ўставіць іншую літару. Нельга блытаць заданні тыпу: «пішацца Е на месцы ўсіх пропускаў у шэрагах» і «пакажыце шэрагі слоў, у якіх на месцы пропускаў пішацца адна і тая ж літара». Не менш уважліва трэба чытаць прапановы, дзе патрабуецца расставіць знакі прыпынку: правільна зразумець сэнс прапановы азначае напалову вырашыць заданне.
— Агульнавядома, што ў заданнях часткі А пяці правільных адказаў не бывае наогул. Стандартна гэта два, тры, чатыры варыянту. Адзін — вельмі рэдка, і тады, як правіла, гэта паказана ў заданні: напрыклад, «вызначце, у якім сказе (не ў прапановах!) правільна расстаўленыя знакі прыпынку». У частцы Б, дзе сустракаюцца заданні ў выглядзе табліцы на адпаведнасць, часта не дзейнічае метад выключэння: адны і тыя ж лічбы правага слупка адначасова могуць суадносіцца з рознымі літарамі левага слупка.
Напрыканцы Анжаліка Васільеўна засцерагае дзяцей ад спробаў «непрыкметна» спісаць:
— Дзеці часта не разумеюць сур’езнасці таго, што адбываецца. Будзем сумленныя, многім з іх ўдаецца спісаць на школьных іспытах, на рэпетыцыйным тэсціраванні. На ЦТ спісаць не выйдзе, так што не варта рызыкаваць і парушаць дысцыпліну. Будзьце сабранымі, сур’езнымі, спакойнымі — і ўсе атрымаецца.
Псіхолаг: «Не трэба ставіцца да ЦТ як да апошняга шанцу ў жыцці»
Наталля Олифирович — кандыдат псіхалагічных навук і сямейны псіхолаг. Пры паўтарэнні пройдзенага матэрыялу яна раіць дзецям выкарыстоўваць мнемотехнику — сістэму запамінання, заснаваную на асацыятыўным мысленні.
— Адна з вялікіх праблем пры здачы ЦТ — гэта перагрузка памяці. Наша памяць — нібы велізарны рэзервуар, напоўнены інфармацыяй. Але яна павінна ўтрымліваць «каталог», каб у патрэбны момант вы ўспомнілі неабходнае. На дапамогу прыйдзе мнемотехника. Формулу або гістарычны факт можна звязаць са знакавымі асабіста для вас падзеямі, яны і выступяць трыгерамі. Напрыклад, Вялікая Айчынная пачалася ў 1941 годзе — і маме цяпер 41 год. Важна знайсці свае унікальныя асацыяцыі.
Наталля Олифирович адзначае, што перад тэставаннем важна выспацца, таму што без адпачынку нейрофизиологические працэсы ў арганізме праходзяць даволі павольна. А вось супакойвацца з дапамогай валяр’янкі псіхолаг не рэкамендуе.
— Калі глядзіце на заданне і адчуваеце паніку, неглыбока удыхніце, палічыце да пяці — і паўтарыце гэтую працэдуру чатыры разы. Потым яшчэ раз перачытайце ўмова. Калі задача ўсе роўна здаецца цяжкай, прапусціце — і рухайцеся далей. Калі зробіце ўсе, што ведалі, напэўна, ацаніце, як шмат вы ўжо вырашылі — і з пачуццем упэўненасці ў сабе бярыцеся за цяжкія задачы. Калі не можаце ўспомніць што-нешта канкрэтнае, падумайце аб звязаных з гэтым прадметам рэчах — і, можа быць, патрэбная асацыяцыя прыйдзе сама сабой. Памятаеце, як у серыяле «Шэрлак»? У вас таксама можа паўстаць інсайт, калі вы дазволіце любым ідэям круціцца ў галаве.
Зрэшты, на любым экзамене самае важнае для дзіцяці — гэта падтрымка сям’і.
— Псіхолагі даўно адкрылі, як звязана правае і левае паўшар’е. Калі чалавек адчувае трывогу, страх або паніку, то правае паўшар’е, адказная за эмоцыі, гасіць працу левага, адказнага за веды. Дзіця павінен разумець: як бы ен не здаў ЦТ, сям’я ўсе роўна будзе яго любіць! Нагнятанне абстаноўкі: «Не здасі, пойдзеш у войска! Перастану дапамагаць грашыма!» — нікуды не падыходзіць. Па інтэрнэце гуляе ліст, напісанае дачкой маме пасля сесіі. Маўляў, «мама, я чакаю дзіцяці, мой муж з Нігерыі, мы хутка пажэнімся, як толькі мяне выпішуць з бальніцы» — і гэтак далей. А ў канцы прыпіска: «Мама, на самай справе, я проста не здала сесію. Можа, гэта не так страшна?» Дзеці і бацькі не павінны ставіцца да ЦТ як да апошняга шанцу ў жыцці. Галоўнае, захаваць здароўе і веру ў тое, што калі зачыняецца адна дзверы, адкрыюцца тры іншыя. Важна ісці на экзамен з добрым настроем, усе-ткі пазітыўнае мысленне вельмі дапамагае.
Многія дзеці ў 16-17 гадоў не гатовыя да таго, каб выбраць справа, якім будуць займацца ўсю сваю далейшую жыцце. Таму сення так развітая прафесійная мабільнасць: адукацыю атрымаў адно, прафесія ў цябе іншая, а ў 50 гадоў зноў ідзеш вучыцца, — падсумоўвае псіхолаг.
Біскуп: «Мы, хрысціяне, толькі на свае сілы не разлічваем»
Епіскап Бабруйскі і Быхаўскі Серафім згодны з тым, што ЦТ — гэта вялікае выпрабаванне для выпускнікоў і іх бацькоў, бо гаворка ідзе пра тое, як складзецца уся далейшая жыцце дзіцяці.
— Вядома, самае лепшае пажаданне — гэта ўсе добра вывучыць, сабрацца! Усе сілы ў кулак! Так, трэба ж часам і паднапружыцца. Але па свайму вопыту скажу, што, вядома, усяго не вывучыш, заўседы нейкія белыя плямы застаюцца. І нават калі добра падрыхтавацца, перажываеш усе роўна вельмі моцна. Хваляванне непазбежна, калі чалавек зацікаўлены ў выніку, але трэба трымаць сябе ў руках. Я таксама заўседы хваляваўся, калі здаваў экзамены, хоць у наш час яшчэ не было такой формы выпрабаванняў, як ЦТ.
Біскуп распавядае, што перад паступленнем у семінарыю маліўся перад Жыровіцкага абраза Божай Маці: прасіў дапамогі Божай, таму што вельмі хацеў паступіць.
— Я абяцаў Богу, што ў выпадку, калі Ен дапаможа мне, я прыкладу ўсе сілы, каб стаць карысным Яму святаром. І далей, ужо ў семінарыі і так далей, я заўседы вось так адважна прасіў у Бога дапамогі. Я заўседы атрымліваў «шчаслівы» білет і ўсе паспяхова здаваў. Наогул, зразумела, што на ЦТ наша жыцце не спыняецца і мы здаем экзамены ўсю сваю жыцце.
Мы, хрысціяне, толькі на свае сілы не разлічваем. Бог — крыніца усякага веды, Бог — гэта любоў. Мы заклікаем сілу Божую, і Гасподзь дапамагае нам. «Хто звяртаўся да Яго, — кажа біблейскі Давід, — тыя просвещались, і асобы іх не пасаромеюцца” (Пс.33,6). Калі я вучыўся ў Грэцыі, то звярнуў увагу, што ў многіх храмах служацца літургіі спецыяльна для кандыдатаў у студэнты. Моладзь прыступае да Прычасьця, атрымлівае благаслаўленне ад святара. Я з гэтага вопыту таксама служыў аднойчы начную літургію для будучых абітурыентаў у нас у Бабруйску. Дарэчы, усе паступілі.
По материалам: TUT.BY
June 10th, 2016 
Опубликовано в рубрике 
Loading ...